burn-out (de; m; meervoud: burn-outs) 1 toestand van geestelijke uitputting ten gevolge van langdurige stress
Burn-out betekent in het Engels ‘plat gebrand’. Een resultaat van langdurige stress die ervoor zorgt dat je zowel lichamelijk als geestelijk instort. Daar staat het dan, zwart op wit. Een paar woorden, een leeg omhulsel van iets dat vaak wordt ervaren als een life-event. Google maar eens naar kenmerken en symptomen. Wat is er veel te vinden over dit onderwerp. Feiten, betekenissen, oplossingen, tips… Veel wijsheid, maar voor mij was de werkelijke betekenis en impact moeilijk in woorden te vangen.
Als het je overkomt is het begrip burn-out niet langer een theorie, het is jouw waarheid geworden, een ervaring die je graag weg wilt duwen. Steeds een beetje verder weg van jezelf, in de overleefstand, tot het niet meer gaat. Het is op. Je herkent jezelf niet meer. Ja, die woorden gaan over jou, je snapt ze, maar het is zo gevoelloos… Die woorden beschrijven niet jouw emotie, jouw pijn, jouw leegte. De acceptatie dat de dingen niet meer gaan zoals het normaal wel lukte, heel heftig. Iedereen kan roepen, tips geven, hulp bieden, maar het is jouw proces. Jij moet hier zelf mee dealen. Het voelt alleen. Waar de lat altijd nog wat hoger kon is ie opeens naar beneden gedonderd. Wat ben je nu nog waard? De confrontatie met jezelf en een proces van persoonlijk bewustzijn start.
Een paar jaar geleden zat ik zelf in een burn-out. Het heeft me veel goeds gebracht, gezorgd voor een omslag, voor meer geluk, ruimte en rust, voor meer zelfreflectie en erkenning van mezelf, maar dat is allemaal achteraf… Op het moment van de burn out…? Wat voelde ik me leeg, neerslachtig, niet de moeite waard, ik schoot op alle vlakken tekort, kon niks meer aan, dingen niet meer overzien, mijn energie was op, overprikkeld, leeg, opgebrand, het leven viel me zwaar.
De hele dag kostte het me moeite om in beweging te komen, de hele dag dat gevecht met jezelf. En dan opeens was het 16uur, ALARM!! Manlief kwam zo thuis en ik had nog ‘niks’ gedaan! Ik moest toch laten zien dat ik mijn best deed, dat er met mij niks aan de hand was. Nuttig zijn, een bijdrage leveren… Hij had tenslotte WEL de hele dag gewerkt, en wat deed ik?? NIKS! Zelfs het huishouden lukte me niet… Ik werd boos op mezelf, was teleurgesteld.
Als een gek probeerde ik dan ‘te redden’ wat er te redden viel. Snel nog een was in de wasmachine, de vaatwasser leegruimen, bedenken wat we gingen eten, boodschappen doen, opruimen, soms zelfs nog douchen, dan nog koken… En als hij dan om 17.30u binnenkwam? Ik kon de ene voet dan niet meer voor de andere zetten, het huilen stond me nader dan het lachen en alles was half gedaan, de boel was ontploft… De vaatwasser stond nog open, half leeg, ik had de helft van de boodschappen gedaan, de wasmachine zat vol maar was ik vergeten aan te zetten… Je hebt vast een beeld. Wat zat ik mezelf in de weg in die periode. (goed om te weten; manlief wenste vurig dat ik zou ontspannen, geen huishoudelijke taken, ga gewoon ontspannen mens en pak je rust… ik voelde vooral veel oordeel naar mezelf en dacht daar anders over. Ik mocht niet falen.)
Alles, letterlijk alles, was teveel. Contact, kaartjes, telefoontjes, berichtjes, hoe lief ook, het was teveel. Het lukte me niet langer om te voldoen op de manier zoals ik dat gewend was. Ik wilde me verstoppen en schaamde me voor mezelf. Wilde ook niet naar buiten, want dan zou iedereen wel denken. Ik hoorde gewoon aan het werk te zijn. Ontspannen? Geen idee hoe! Mijn hoofd draaide overuren vol oordeel en verwachtingen. Dit mag iedereen overkomen, MAAR MIJ NIET! Het accepteren van de burn-out heeft me zo ontzettend veel energie gekost…
Het is een lekker opbeurend verhaal, een verhaal dat we liever niet lezen… Toch kennen we allemaal wel iemand die in deze situatie heeft gezeten of zit. Ja, uiteindelijk komt het goed. Maar er is vaak een langere adem voor nodig dan verwacht. Als je glas helemaal leeg geweest is, dan kost het aardig wat tijd om weer wat energie op te bouwen.
Wat voor mij de oorzaak is geweest van de burn out? Naast ‘het verhaal’ van 4 dagen per week werken, net een paar maanden moeder zijn en een master doen? Hard zijn voor jezelf, alles moeten kunnen, jezelf vastbijten in wat hoort, blijven volhouden, hoe moe of uitgeput je ook bent… niet willen en kunnen voelen wat er echt speelt bij je. Koppigheid en weerstand: ‘Als dit achter de rug is dan wordt het vast beter…’. Maar bovenal: niet echt naar mezelf kunnen kijken en luisteren. De verbinding met mezelf volledig kwijt zijn. Doorrazen en voorbij gaan aan alles wat eigenlijk echt van waarde is. Alles voor de ander en voor mijn werk, ten koste van mezelf… Een onbewust proces om de confrontatie met wat ik werkelijk wil en voel uit de weg te kunnen gaan.
Na de burn-out ben ik veel gaan onderzoeken bij mezelf. Een periode vol reflectie, zingeving, ontdekken en verwonderen brak aan. Ik heb geleerd om trouw te blijven aan mezelf, geleerd wie ik ben, wat ik verlang en ook wat wel en niet voor mij werkt. Hoe kan ik mijn energie behouden en zorgen dat ik een fijn leven heb en dat mijn werk mij ontspanning brengt. Het was een bijzondere ontdekkingsreis, lang niet altijd makkelijk. Ik ben de reis vol overgave aangegaan, het is bijzonder, intens en man, ik ben er elke dag nog dankbaar voor.
Herken jij je in dit verhaal? Ben jij ook op zoek naar een stukje begeleiding tijdens jouw reis? Heb je het gevoel dat je een burn-out bij jezelf wilt voorkomen of ben je weer aan het opkrabbelen? Neem dan eens vrijblijvend contact op. Dan bekijken we samen of mijn begeleiding passend is in jouw proces.
